Deoc’h da c’houzout - Katalog Malrieu
Hengoun dre gomz

Disheñvel eo « ar c’hatalog Malrieu TO » (TO = Tradition Orale e galleg) diouzh « ar c’hatalog Malrieu FV » (FV = Feuilles Volantes e galleg). An daou gatalog-se a zo evit daou gorpus disheñvel.

Ar c’hatalog TO-se a zo, da gentañ, un dezenn doktorelezh war ar studioù keltiek : La chanson populaire de tradition orale en langue bretonne. Contribution à l’établissement d’un catalogue (Université Rennes 2 Haute Bretagne, 1998.) Ur brederiadenn diwar-benn ar pezh eo « Ar c’hanouennoù poblek a hengoun dre gomz e brezhoneg» eo sujed al levrenn gentañ. Plediñ a ra ar peder levrenn all gant « Katalog ar c’hanaouennoù hengounel e brezhoneg » : el levrenn 2 eo displeget resis petra eo pennaennoù an dielfennañ hag e kaver doraeoù disheñvel da zibab ar c’hanaouennoù, pep hini anezhe o vezañ un tu da gavout kanaouenn-mañ-kanaouenn (titl unvan, tem, lec’h an dastum, kaner, dastumer, dave levrlennadurel) ; el levrennoù 3, 4, 5 eo resisaet petra eo ar 1790 kan-skouer hag e kaver an holl stummoù anavezet evit pep hini anezhe. Ret eo notenniñ ne zalc’her kont nemet eus ar stummoù kavet el levrioù, er c’helaouennoù, en dornskridoù.

Adalek ar penn kentañ e oa bet savet, e-tro 1980 (d’ur c’houlz ma ne oueze ket an nen e vefe eus ar mikro-urzhiataerioù un deiz bennak), evit ma vefe moaien da implijout ar roadennoù gant ar stlenneg diwar ur programm skrivet gant Georges Epinette.
Gallout a raer gwelet ar c’hatalog-se el levraouegoù skol-veur pe e Dastum (29bis rue de la Donelière, 35000 Roazhon). N’haller ket lavaret ez eo peurglok. Da gentañ e oa graet evit amprouiñ ur vetodenn evit renkañ ar c’hanaouennoù a hengoun dre gomz eus Breizh. Gant ma savo nerzhioù nevez, bremañ pa c’hall forzh piv gwelet anezhañ war al lec’hienn-mañ, evit ma vo klokaet gant an dastumadoù moullet n’eus ket bet labouret warne c’hoazh ha gant ar font diembann miret e Dastum (war-dro 100 000 stumm !).

Pinvidikaet eo bet al labour-se goude gant degouezhioù nevez ha resisadurioù ouzhpenn degaset gant Didier Bécam (gwelet Krouerien ha trugarekadennoù) en deus lakaet ivez ar roadennoù stlennegel e dataegoù prest da vezañ gwelet gant an neb a gar war internet.
Er c’hatalog kentañ gant Patrick Malrieu e oa 1688 kan-skouer (eus M-00001 betek M-01790). Adalek stumm 6 al lec’hienn-mañ e miz Kerzu 2019 en deus kroget Didier Bécam da binvidikaat ar c’hatalog-se gant kanoù-skouer nevez bet kavet gantañ en ur furchal e levrioù all. Adalek ar stumm 11 e miz Gwengolo 2023 ez eus bet dalc’het kont eus an embannadurioù klevet (78 tro, pladennoù vinil, kasedigoù, CDoù). Gant an dielfennadenn all-se ez eus bet gallet kavout kanoù-skouer nevez : ouzhpenn 1000 e miz Ebrel 2004, eus M-02001 betek M-03014.

Seul aesoc’h eo tremen eus an dataeg « Follennoù Distag » d’an dataeg « Hengoun dre gomz » m’emaint kichen-ha-kichen war ar memes lec’hienn, o c’houzout eo deuet follennoù distag zo da vezañ hengounel, ha war an tu all kanaouennoù hengounel zo a zo bet embannet war follennoù distag. Lakaat a reomp sklaer al liammoù a zo etre an daou gatalog-se e fin bep kannaouenn-skouer.

Meizadoù kanaouenn-skouer, titl unvan, stumm, degouezh

War ar meizad kanaouenn-skouer eo savet ar c’hatalogoù. Div ganaouenn a vo diwar ar memes skouer ma lavaront ar memes tra gant ar memes doare, da lavaret eo ma pledont gant ar memes sujed, en ur ober gant troiennoù heñvel a-walc’h. Gant un titl unvan e anavezer ar ganaouenn-skouer-se ha gant un daveenn evel-henn : M-xxxxx.
Note : Adwelet eo bet an titloù unvan hag e c’hall bezañ e vefent disheñvel diouzh re an dezenn.
Pep dastumer en deus roet an titl a gare d’ar c’hanaouennoù dastumet, pe anvet anezhe a-wechoù diwar an incipit (traoù diasur seul vui ma vez alies skriturioù droch-kenañ), gant se eo ret reiñ un titl a raer « unvan » anezhañ evit gallout strollañ holl stummoù ur c’han, evit ma vefe aesoc’h a se ar c’hlask.
N’eo ket ul lezenn rik-rik an dra-se, met peurvuiañ hon eus klasket ober en doare ma vefe arouezius an titl eus danvez ar c’han. Met titloù zo a zo erru ken brudet ma ‘z eus bet kavet gwelloc’h laoskel anezhe evel ma oant (da skouer, peseurt titl reiñ d’ar c’han diwar-benn liñvadenn Kêr Is, ma n’eo ket just Kêr Is).

Ouzhpenn d’ar meizad kanaouennoù-skouer e ranker komz eus ar meizadoù stumm ha degouezh.
Ur stumm a zo ur ganaouenn dastumet en ul lec’h digant ur c’haner, hag embannet gant un « embanner » (an hini en deus graet an oberenn he deus lakaet ar ganaouenn da vezañ anavezet, peotramant an hini en deus savet an dornskrid m’emañ ennañ). Ne vez ket roet atav gant an embanner an titouroù diwar-benn ar c’haner hag al lec’h, met memestra ez int pennkaoz ma ‘z eus eus ar stumm-se. Dre un niverenn e anavezer kement stumm a zo d’ur ganaouenn-skouer (1,2,3…). N’eus talvoudegezh ispisial ebet gant an niverennoù-se, aze emaint just da gavout ar c’hanouennoù.
A-wechoù en deus bet ur stumm meur a embannadur (gant ar memes embanner e-barzh oberennoù disheñvel, e-barzh un dastumadenn, e-barzh un embannadur dre skrid ha goude e-barzh unan da selaou, hag all). Kement-se holl a zo degouezhioù disheñvel d’ur stumm. Dre ul lizherenn e anavezer degouezhioù ur stumm (a,b,c…), oc’h aroueziñ an urzh m’eo bet embannet an degouezhioù : an degouezh « a » o vezañ an hini koshañ.