Distro d’an enklask
Resisadurioù diwar-benn ar c’han
Dave : M-00038
Titl unvan e brezhoneg : Kervegan hag an Tourelloù
Titl unvan e galleg : Kervégan et des Tourelles
Titl unvan e saozneg : Kervégan and des Tourelles
Diverradur :
Kervégan demande à son ami des Tourelles d’intervenir pour lui auprès de l’héritière du manoir de l’Eau pour obtenir sa main.
Refus blessant du père qui assure que, s’il ne veut pas de Kervégan, il aurait accepté avec plaisir des Tourelles. Et confirmation de la fille aînée.
Départ de Kervégan, fou de jalousie, qui tend une embuscade sur la Lieue de Grève. Défi à des Tourelles. Refus de celui-ci qui veut rentrer à Lezormel.
Duel. Des Tourelles est attaqué par derrière par les gens de Kervégan.
Le seigneur de Locrenan est attiré par les cris et va annoncer au manoir de Lezormel la mort de des Tourelles.
Tem : Emgann-daou ;
Kenamourouz pe teodoù fall
Notenn :
Note historique :
[de F.M. Luzel] : Kervegan habitait en Plouzélambre et ses violences défraient encore les traditions des paysans. Le château de Lezormel et le manoir de Locrenan sont en Plestin. Le manoir de l’Eau = manoir de la rivière en Treduder.
[de Le Guennec] : François de Kervegan (ou de la Gaudinaye), fils de François de Coetlogon et de Marie de la Lande, dame de Kervegant en Plouzélambre (mariage en 1595) (manoir d’Ancremel en Plouigneau). Ami d’Adrien de Lezormel en Plestin (ayant pris le titre des Tourelles, seigneurie de la paroisse de Lannedern) (né à Plestin le 21/12/1600). Ils vont au manoir de la Rivière en Tréduder. Histoire et chanson se confirment mutuellement.
Les registres paroissiaux de Plestin confirment : M. Des Tourelles fut tué auprès de Roch-Guellaf par un des enfants de M. Ancremel, appelé M. Godinné, le septième jour d’octobre 1624.
La jalousie de Kervegant était sans objet car Adrien de Lezormel venait d’épouser l’année même Jeanne de Kergroadez. Par ailleurs, le duel a peut-être été loyal contrairement à ce que dit le chant car la famille de Lezormel ne semble pas avoir poursuivi le meurtrier en justice.
François de Kervegant de Coetlogon devint prêtre (prieur de l’église Notre-Dame de Kenitron en Lanmeur en 1635, puis chanoine de Tréguier et archidiacre de Plougastel).
Studiadennoù
Stummoù resis
(13 stumm resis,
31 degouezh
)
- Dastumer : PENGUERN (DE) Jean-Marie
Kaner : BOZEC Marie
Deizad an dastum : 1851-02-18
Lec’h an dastum : Taulé (Taole, 29) -
Stumm resis 1a :
An Tourello
Yezh : Brezhoneg
Rummad : Testenn
Levr : Penguern (Jean-Marie de), Manuscrits, N. 89 à N. 95, N.111, N. 112, Bibliothèque nationale
Lec’h el levr : Ms 90, f° 63 verso-65 verso, chant n° 128
Gwelout e PDF
-
Stumm resis 1b :
An Tourello
Yezh : Brezhoneg
Rummad : Testenn
Levr : Ollivier (Joseph), Manuscrits 974 à 977, Copie des Manuscrits Penguern
Lec’h el levr : Ms 975, p. 237-239, chant n° 128
Gwelout e PDF
-
Stumm resis 1c :
An Tourello
Yezh : Brezhoneg
Rummad : Testenn
Levr : Al Liamm, 1946-[en cours]
Lec’h el levr : 1952 - n° 30, p. 5-7
-
Stumm resis 1d :
An Tourello
Yezh : Brezhoneg
Rummad : Testenn
Levr : Gwerin, 1961-1997
Oberour ar pennad : Le Floc’h (Loeiz)Lec’h el levr : 1965 - Tome 6, p. 63-65, chant n° 107
Gwelout e PDF
- Dastumer : LEJEAN Guillaume
Deizad an dastum : 1855
Lec’h an dastum : Trégor (Bro-Dreger) -
Stumm resis 2a :
Autro an Tourello / Le Sire des Tourelles
Yezh : Brezhoneg, Troidigezh e galleg
Rummad : Testenn
Levr : Poésies populaires de la France, Manuscrits ms 3338 à 3343
Lec’h el levr : Vol. 2, f° 346 recto-347 verso
-
Stumm resis 2b :
Autro an Tourello / Le Sire des Tourelles
Yezh : Brezhoneg, Troidigezh e galleg
Rummad : Testenn
Levr : Berthou-Bécam (Laurence), Enquête officielle sur les Poésies populaires de la France (1852-1876) - Collectes de langue bretonne, 1998
Lec’h el levr : Vol. 2, p. 357-361
Gwelout e PDF
-
Stumm resis 2c :
Autro an Tourello / Le Sire des Tourelles
Yezh : Brezhoneg, Troidigezh e galleg
Rummad : Testenn
Levr : Bécam (Didier), L’enquête Fortoul (1852-1876) - Chansons populaires de Haute et Basse-Bretagne, 2010
Lec’h el levr : Vol. II, p. 754-759, chant n° 50
- Dastumer : LUZEL François-Marie
Kaner : FULUP Marc’harit
Deizad an dastum : 1868-09
Lec’h an dastum : Pluzunet (Plûned, 22)
- Dastumer : DUHAMEL Maurice
Kaner : LE FLEM Maryvonne
Deizad an dastum : A-raok 1913
Lec’h an dastum : Port-Blanc (Porzh-Gwenn)
- Dastumer : KERAMBRUN Guillaume-René
Deizad an dastum : A-raok 1856
Lec’h an dastum : Trégor (Bro-Dreger) -
Stumm resis 5a :
Choar an Tourelou
Yezh : Brezhoneg
Rummad : Testenn
Levr : Penguern (Jean-Marie de), Manuscrits, N. 89 à N. 95, N.111, N. 112, Bibliothèque nationale
Lec’h el levr : Ms 93, f° 27 recto-28 verso
Gwelout e PDF
-
Stumm resis 5b :
Choar an Tourelou
Yezh : Brezhoneg
Rummad : Testenn
Levr : Ollivier (Joseph), Manuscrits 974 à 977, Copie des Manuscrits Penguern
Lec’h el levr : Ms 976, p. 343-345
Gwelout e PDF
-
Stumm resis 5c :
Choar an Tourelou
Yezh : Brezhoneg
Rummad : Testenn
Levr : Gwerin, 1961-1997
Lec’h el levr : 1997 - Tome 9, p. 38-41
- Dastumer : DUINE François-Marie [Abbé]
Kaner : BARON Marie
Deizad an dastum : A-raok 1896
Lec’h an dastum : Plougasnou (Plouganoù, 29)
- Dastumer : LUZEL François-Marie
Kaner : [Tailleur]
Deizad an dastum : 1863
Lec’h an dastum : Plouégat-Guérand (Plegad-Gwerann, 29)
- Dastumer : LUZEL François-Marie
Deizad an dastum : A-raok 1874
Lec’h an dastum : Trégor (Bro-Dreger)
- Dastumer : LUZEL François-Marie
Kaner : [Servante]
Deizad an dastum : 1864
Lec’h an dastum : Plestin-les-Grèves (Plistin, 22)
- Dastumer : PENGUERN (DE) Jean-Marie
Deizad an dastum : A-raok 1856
Lec’h an dastum : Basse-Bretagne (Breizh-Izel) -
Stumm resis 11a :
An Tourello
Yezh : Brezhoneg, Troidigezh e galleg
Rummad : Testenn
Levr : Penguern (Jean-Marie de), Manuscrits, N. 89 à N. 95, N.111, N. 112, Bibliothèque nationale
Lec’h el levr : Ms 111, f° 157 recto-160 recto
Gwelout e PDF
-
Stumm resis 11b :
An Tourello
Yezh : Brezhoneg
Rummad : Testenn
Levr : Ollivier (Joseph), Manuscrits 974 à 977, Copie des Manuscrits Penguern
Lec’h el levr : Ms 977, p. 351-352
- Dastumer : PENGUERN (DE) Jean-Marie
Deizad an dastum : A-raok 1856
Lec’h an dastum : Basse-Bretagne (Breizh-Izel)
- Dastumer : SAINT-PRIX [Mme]
Deizad an dastum : A-raok 1869
Lec’h an dastum : Basse-Bretagne (Breizh-Izel) -
Stumm resis 13a :
Kervéguen hag ann Tourellou
Yezh : Brezhoneg
Rummad : Testenn
Levr : Saint-Prix (Émilie-Barbe de), Manuscrit, Bibliothèque de Landévennec
Lec’h el levr : Recueil 1 - Cahier 2, f° 52 recto-54 verso
-
Stumm resis 13b :
An Tourello
Yezh : Brezhoneg
Rummad : Testenn
Levr : Penguern (Jean-Marie de), Manuscrits, N. 89 à N. 95, N.111, N. 112, Bibliothèque nationale
Lec’h el levr : Ms 111, f° 173 verso-178 verso
Gwelout e PDF
-
Stumm resis 13c :
Kervégen hag an Tourellou
Yezh : Brezhoneg
Rummad : Testenn
Levr : Le Diberder (Yves), Manuscrits, Copie des chants et des contes bretons de Mme de Saint-Prix
Lec’h el levr : p. 81-82
-
Stumm resis 13d :
Kervéguen hag ann Tourellou
Yezh : Brezhoneg
Rummad : Testenn
Levr : Ollivier (Joseph), Manuscrit 987, Poésies populaires et contes recueillis par Mme de Saint-Prix
Lec’h el levr : Ms 987 - Ms I, p. 118-127, chant n° 2
-
Stumm resis 13e :
An Tourello
Yezh : Brezhoneg
Rummad : Testenn
Levr : Ollivier (Joseph), Manuscrits 974 à 977, Copie des Manuscrits Penguern
Lec’h el levr : Ms 977, p. 359-363
- Dastumer : PENGUERN (DE) Jean-Marie
Deizad an dastum : A-raok 1856
Distro d’an enklask